Javascript is required to view this map.

hilvarenbeek

De grootste kernen in de gemeente Hilvarenbeek zijn Hilvarenbeek, Diessen en Esbeek. De gemeente heeft 15.000 inwoners (2011).

Hilvarenbeek ontstond onder de naam Beek op het kruispunt van historische wegen van Keulen naar Antwerpen en van Turnhout naar Den Bosch. Hier stond al rond 990 een kleine tufstenen kerk, die in 1157 tot kapittelkerk werd verheven. De gunstige ligging leidde tot het ontstaan van twee markten. De driehoekige Varkensmarkt werd oorspronkelijk ingesloten door de daar samenstromende riviertjes de Wouwer en de Hilver. Het grote rechthoekige plein ten westen van de gotische St. Petrus’ Bandenkerk uit de vijftiende en zestiende eeuw kreeg later de naam Vrijthof. Hier vestigden zich ambachtslieden, chirurgijns, advocaten en notarissen in grote herenhuizen, waardoor de betekenis van Hilvarenbeek als regionaal centrum toenam. Op het enige nog groene Vrijthof in Nederland staat een lindeboom uit 1676, waaronder recht werd gesproken. Na een periode van economische neergang tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) brachten bierbrouwerijen, sigarenmakerijen, weverijen, leerlooierijen en later de schoenindustrie een zekere welvaart.

Op de schrale zandgronden in de omgeving werden vanaf het eind van de negentiende eeuw bossen aangeplant, waardoor landgoederen als De Utrecht, Annanina’s Rust en Gorp en Roovert ontstonden. Tussen Tilburg en Hilvarenbeek werd door de beide gemeenten gezamenlijk een recreatiegebied ontwikkeld. In 1968 ging hier Leeuwenpark Beekse Bergen open, de voorloper van het huidige safaripark. Hilvarenbeek zelf breidde zich in de tweede helft van de vorige eeuw vooral in noordelijke en oostelijke richting uit, met de woonbuurten Elsakkers, Doelakkers en de villawijk Molenakkers.

Diessen en Esbeek hebben een voor de Brabantse zandgronden kenmerkende ontstaansgeschiedenis. Diessen is een akkerdorp of plaats-nederzetting, een vroeg-middeleeuwse nederzetting die op de grens tussen akkers en graslanden ligt en uit een driehoekige, open ruimte bestaat. Deze plaatse, die gemeenschappelijk bezit was, werd omringd door een aantal boerderijen. Na verloop van tijd vestigden enkele boeren zich aan de wegen buiten de kern, dichterbij hun landerijen. Diessen wordt beschouwd als een van de oudere plaatsen in Nederland. Archeologische vondsten uit circa 700 voor Christus wijzen op bewoning in de vroege ijzertijd. In 2001 werden in het Diessens Reuseldal resten opgegraven van een Romeinse nederzetting uit 50 tot 200 na Christus. Esbeek is ontstaan uit een kransakkerdorp, waarvan de structuur ook nu nog goed herkenbaar is. De boerderijen werden in een krans rondom de akkers gegroepeerd.

Op een historische plek op het Landgoed De Utrecht staat deze uitkijktoren van Luijten Smeulders Architecten. De architect heeft een open structuur bedacht, van stalen kolommen en boomstammen, waar al rondcirkelend een route van trappen en bordessen omhoog loopt. Hoe hoger je komt, hoe groter de cirkel wordt, en hoe meer je in de leegte lijkt te lopen. De toren is in totaal 25 meter hoog. Op 20 meter bevindt zich een uitkijkplateau van waaruit het natuurgebied van de Flaes- en Goorven bekeken kan worden.  

 

lees meer

Cultureel Centrum Elckerlyc herbergt een bijzonder grote differentiatie aan functies. Het complex is bijna te beschouwen als een stedenbouwkundig project en omvat een theater, bibliotheek, muziekschool, appartementen en een parkeergarage. Het geheel is zorgvuldig ingepast in het bestaande weefsel van Hilvarenbeek.

lees meer

In de woning die de architect voor zijn eigen gezin ontwierp, is het gehele woonprogramma op de begane grond gesitueerd in een plattegrond van 7 bij 31 meter. De woning is geschikt voor een levenslang gebruik.

lees meer

Deze twee boerderijen zijn na oorlogsschade gebouwd als variant op de traditionele langgevelboerderij. Beide gebouwen zijn opgetrokken uit machinale baksteen met een decoratieve rollaag bij de plint. Op de bovenste delen van de wolfsdaken ligt riet.

lees meer

Dit woonhuis met praktijkruimte ligt prominent in de straat op een talud. Het terras rondom de woning is bereikbaar via vier gemetselde toegangstrappen. Het linkerdeel is het woongedeelte, rechts bevindt zich de praktijk. Een tweelaagse uitbouw loodrecht op de gevel scheidt de beide delen. Alle kopgevels zijn tuitgevels. De open portiek bij de entree heeft een gemetseld, stervormig gewelf.

lees meer

In 1898 kocht Levensverzekering Maatschappij De Utrecht 2700 hectare heidegrond ten zuiden van Esbeek als belegging. De woeste gronden werden ontgonnen door er bos te planten en boerderijen te stichten. Het landgoed kreeg later de functie van recreatieterrein.

lees meer

In het grensgebied tussen Goirle, Hilvarenbeek en Poppel (België) ligt landgoed Gorp en Roovert. Het is twaalfhonderd hectare groot en bestaat uit heidegebied, bos, enkele vennen en landbouwgrond. In 1868 kreeg een van oorsprong Spaanse baron het landgoed in handen en liet er voor zichzelf een jachthuis bouwen. Sinds 1920 is het landgoed eigendom van de Goirlese fabrikantenfamilie Van Puijenbroek en is het toegankelijk voor het publiek.

lees meer

Rondom het enige nog groene Vrijthof in Nederland liggen een aantal typisch Kempische huizen en verschillende religieuze gebouwen. De 75 meter hoge gotische toren met uivormige torenspits van de St. Petrus’ Bandenkerk uit 1450 vormt het middelpunt van het marktveld.

lees meer