Hergebruik

De in 1854 opgerichte textielfabriek H. Eras en Zonen was aan het eind van de negentiende eeuw de grootste wollenstoffenfabriek van Tilburg. Rondom twee bewaarde fabrieksgebouwen uit deze tijd is het woningbouwproject Rijghpark gebouwd. Het bestaat uit 92 appartementen, achttien woningen, commerciële ruimten en bijbehorende parkeerplaatsen.

Een langgerekt park van 6,5 hectare vormt het centrum van het herstructureringsproject Quirijnboulevard. De Quirinustuinen liggen op een plek die ooit bedoeld was voor de hoofdontsluiting van Tilburg-Noord. In plaats van deze weg, die een grote barrière zou zijn geweest in de stad, ligt er nu een groene open zone met een diagonale padenstructuur, die de wijken Heikant en Quirijnstok met elkaar verbindt.

Dit Fraterhuis Petrus Donders is een L-vormig gebouw op de hoek van het Kardinaal de Jongplein en de Pastoriestraat. De expressionistische gevelwand van het tweelaagse gebouw heeft de uitstraling van een burcht en heeft ter plaatse van de overgang naar de naastgelegen woningen een torenvormig entreegebouw. Boven het ingangsportaal is in oranje keramische tegels een kruis aangebracht.

De Rotterdamse havenbaron Grewen liet in het begin van de vorige eeuw een groot aantal Antoniuskerken bouwen. Veel van de kerken, zo ook deze, werden door zijn neef Albert Margry en diens zoon Jos ontworpen.

Honderd jaar na de bouw werd deze neogotische kerk gesloten. De geplande sloop kon worden voorkomen door het gebouw te herbestemmen tot wijkcentrum, ter vervanging van drie kleinere buurtcentra. Ondanks een brand in 2003, die het dak en de vieringtoren  verwoestte, opende wijkcentrum De Poorten twee jaar later haar deuren. Een metalen vieringtoren vervangt het oorspronkelijke exemplaar.

Aan de Goirkestraat, de verbinding tussen de herdgangen Goirke en Veldhoven, bevond zich de grootste concentratie textielfabrieken van Tilburg. Christiaan Mommers startte hier in 1861 in een bestaande fabriek met de productie van wollen stoffen. Tot de meest kenmerkende gebouwen waarmee hij de fabriek in de loop der tijd uitbreidde, behoren een eenlaagse weverij met een houten sheddak (1877) en een vier bouwlagen hoge spinnerij (1885), in die tijd het hoogste fabrieksgebouw van de stad. In 1889 liet Mommers op het voorterrein een villa bouwen.

In 1842-43 werd het St. Ignatiusgesticht gebouwd, zoals Huize Goirke aanvankelijk heette. De Zusters van Liefde verzorgden hier hulpbehoevende, oudere mannen. Het neoclassicistische gebouw heeft een carré-vormige plattegrond met twee verdiepingen en een zadeldak. In 1855 is het uitgebreid met twee vleugels aan de voorzijde en in 1911 met een aanbouw aan de achterzijde. De vooruitspringende, gepleisterde hoofdentree wordt beëindigd door een timpaan. De gepleisterde tuitgevels aan de straat hebben hoekpilasters en blindnissen. Op het dak van de voormalige kapel staat een houten klokkenstoel. Tot een grote brand in 2000 heeft het gebouw dienst gedaan als klooster, armenschool, bejaardentehuis en studentenhuisvesting. Het pand is hersteld en herbestemd tot 23 huurwoningen.

Dit park is ontstaan na de samenvoeging van een aantal tuinen, een buurtpark en een parkeerterrein en dankt haar naam aan de sinds 1878 aan de Stationsstraat gevestigde sociëteit de Nieuwe Koninklijke Harmonie. Centraal in het park ligt het Buurthuis Binnenstad, een voormalig wijnpakhuis met trapgevel van de firma Verbunt uit 1894.

De ontkerkelijking en de ondergang van de textielindustrie in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw, maakte van Tilburg een stad vol gaten. Vanaf 1985 werd dit gebrek aan samenhang in de stad onder de noemer ‘compacte stad’ door de gemeente omgebogen in een voordeel. Architecten als Jo Coenen, Carel Weeber en Bert Dirrix kregen de opdracht masterplannen te maken voor verschillende gebieden en op die manier Tilburg een aantal kwaliteitsinjecties toe te dienen, aangeduid met de term ‘archipunctuur’. Voor het terrein van de voormalige textielfabriek van Thomas de Beer ontwierp architect Mels Crouwel een stedenbouwkundig plan, waarin de tot museum omgebouwde wolspinnerij het middelpunt vormt.

Op dit terrein van de voormalige Kromhoutkazerne is begin jaren negentig een ruim opgezet stadspark aangelegd. Het gerestaureerde hoofdgebouw van de genie doet dienst als kantoorruimte en vormt een tastbare herinnering aan het verleden.