raadhuis en omgeving

A.J. Kropholler was in het interbellum een van de belangrijke architecten van het traditionalisme in Nederland. Hij ontwikkelde als autodidact een opmerkelijke baksteenarchitectuur waarvoor het vroege werk van H.P. Berlage zijn belangrijke referentie was.

In Waalwijk kreeg Kropholler, na het winnen van een besloten prijsvraag, de kans raadhuis, de omringende gebouwen en het Raadhuisplein als een samenhangend geheel te ontwerpen, tot aan het straatmeubilair en de interieurs aan toe. In alle gebouwen zijn grote bakstenen, zogenaamde kloostermoppen, toegepast.

Het raadhuis is de tweede in een serie van vier vergelijkbare raadhuizen met hoge trapgevels die Kropholler behalve in Waalwijk in Noordwijkerhout (1930), Wateringen (1938) en Medemblik (1941) realiseerde. In de voorgevel zijn opgenomen twee korte trappen die leiden naar een bordes onder een lessenaarsdak, twee raampartijen, een galerij met rondbogen (waarin later een carillon is geplaatst), een uurwerk en een enorm reliëf met het gemeentewapen. De levensgrote natuurstenen beelden op de balustrades van de trappen van een koe en een os zijn gemaakt door Lambertus Zijl en weerspiegelen de relatie van de stad met de veeteelt en leerindustrie.

In 1986 is het raadhuis uitgebreid in een stijl die aansluit bij de architectuur uit 1932. De gemeente heeft het raadhuis in 2010 verlaten en zoekt een nieuwe bestemming voor het gebouw.